Στην κοιλάδα που φωλιάζει κάτω από τις ορθοπλαγιές του όρους Ολύτσικα, του Τμάρου ή Τομάρου των αρχαίων γραπτών πηγών, 22χλμ νότια των Ιωάννινων στον Δήμο Δωδώνης, βρίσκονται τα ερείπια του θρησκευτικού κέντρου και μαντείου του Δία και της Διώνης, που παράλληλα λειτούργησε και ως διοικητική έδρα των κατά καιρούς συνασπισμών των αρχαίων Ηπειρωτών. 

Με ενδείξεις κατοίκησης και άσκησης λατρείας ήδη από τους προϊστορικούς χρόνους, για δώδεκα περίπου εκατονταετίες (8ος αι. π.Χ. – 4ος αι. μ.Χ.) προσέρχονταν εδώ άνδρες, γυναίκες, ακόμη και εκπρόσωποι πόλεων, ντόπιοι αλλά και από γειτονικές ή πιο απομακρυσμένες περιοχές, αναζητώντας συμβουλές από το προικισμένο με μαντικές ιδιότητες θεϊκό ζεύγος. Τη μεγαλύτερη αίγλη του το κέντρο αποκτά στα χρόνια του φιλόδοξου μεταρρυθμιστή της αρχαίας Ηπείρου, του ελληνιστικού βασιλιά-αετού Πύρρου (319/318 – 272 π.Χ.).

Κάτω από την τειχισμένη ακρόπολη βρίσκονται λατρευτικά οικοδομήματα αφιερωμένα σε διάφορες θεότητες, κτίρια της πολιτικής ζωής, το θέατρο, το στάδιο, καθώς και τα ερείπια χριστιανικού ναού (5ο αι μ.Χ.). 

Για να συμπληρώσει κανείς την εικόνα του πολυάνθρωπου και πολύβουου αυτού τόπου, ενδείκνυται να συνδυάσει και μία επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Ιωαννίνων.